Tekst achterflap

Na de totstandkoming van de compilatie van het oude juristenrecht in de 'Institutiones' en de 'Digesta' en van de keizerlijke rechtstraditie in de Codex Justinianus heeft de kanselarij in Constantinopel haar beleid, gericht op de verdere ontwikkeling en actualisering van de rechtsorde, met elan voortgezet.

Tussen 535 en 575 hebben vele overwegend in de voertaal van het Griekstalige Byzantijnse rijk uitgevaardigde verordeningen vernieuwing gebracht op uiteenlopende gebieden van het recht, in het bijzonder op dat van het staats- en bestuursrecht, het kerkelijk recht, het privaatrecht en het strafrecht. Deze nieuwe verordeningen, Novellae, zijn, anders dan het juristenrecht en het keizerlijk recht, niet meer door Justinianus in een authentieke codificatie samengebracht, maar overgeleverd in particuliere optekeningen door geleerden.

De meest volledige en gezaghebbende van deze novellenverzamelingen is de Collectio graeca 168 Novellarum, die ongeveer een decennium na de dood van Justinianus tot stand is gekomen. Zij ligt ten grondslag aan de vertaling die in de delen x-xii is opgenomen. Toegevoegd is bovendien de tekst van het Authenticum, eveneens een particuliere verzameling die een letterlijke vertaling in het Latijn van de Griekse tekst bevat en die een essentiële rol heeft gespeeld bij de receptie van novellenrecht in Europa.

Recensie/Quote

"Onlangs werd de uitgave van het 'Corpus Iuris Civilis' in twaalf volumineuze banden voltooid. Het project, dat geleid werd door de Nederlandse romanist Jop Spruit, betreft de belangrijkste teksten van het Romeins recht in de oorspronkelijke Latijnse en Griekse talen met in kolommen daarnaast een Nederlandse vertaling. Mij interesseert de sociologische inhoud van deze hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend privaatrechtelijke teksten. Voor juristen is vooral de ratio iuris , de inhoudelijke, juridische redenering, van belang. Maar er is ook uitdrukkelijk sprake van een tenor iuris, wat veel ruimer is dan een juridisch vernuft. Het betreft veeleer de Geist, de mentaliteit en de morele waarden en normen die aan deze juridische teksten ten grondslag liggen. Wat dan opvalt in deze romeinsrechtelijke boeken is een aantal centrale elementen die nog helemaal niet zijn verouderd, zelfs modern aandoen."

Details