Tekst achterflap

Met scherpe observaties en een zwierige pen legt Jan Steenbeek, een 21-jarige dienstplichtig soldaat en student Nederlands, gedurende zijn zestien maanden op Java de laatste stuiptrekkingen vast van Nederland als koloniale macht. Zijn dagboek en brieven geven een persoonlijk beeld van de strijd en van morele dilemma’s: ‘Het is in wezen waanzinnig dat 70 miljoen mensen door een paar duizend blanken worden bedild.’ Als zoon van een predikant en als fervent liefhebber van literatuur, worstelt hij met wat de oorlog teweegbrengt. Ernstig en ironisch beschrijft Steenbeek het dagelijks leven, de chaos van de oorlog en de gevolgen voor zijn geestelijke gezondheid. Tussen de spanning van de patrouilles leest hij stapels boeken en dichtbundels. Het plezier in lezen en schrijven geeft hem houvast in een wereld vol onzekerheid en geweld. Dit egodocument biedt een unieke blik op een hoofdstuk van de geschiedenis. Steenbeek daagt ons uit tot reflectie: hoe kunnen de lessen van het verleden inspiratie bieden bij de ethische vragen over oorlog en vrede?

Biografie

Op 21 maart 1949 werd Jan Wieger Steenbeek (1927-2002) als 21-jarige soldaat ingescheept naar Nederlands-Indië, om daar – zoals hij het zelf omschreef – ‘het Nederlandse wereldrijk van de ondergang te redden’. Hij maakte deel uit van een van de laatste lichtingen die naar Indië gingen om er, in de woorden van de overheid, naast rust en orde ook recht en veiligheid te brengen, terwijl het in werkelijkheid een koloniale guerrillaoorlog was. Jan Steenbeek was neerlandicus. Hij was vanaf 1967 verbonden als hoofddocent Letterkunde van de Renaissance aan Universiteit Utrecht. Over de bezorgers > Hans Luijten is senior onderzoeker bij het Van Gogh Museum en auteur van Alles voor Vincent. Het leven van Jo van Gogh-Bonger. > Onno Steenbeek is hoogleraar aan de Erasmus Universiteit en werkzaam bij pensioenuitvoerder APG.

Inhoudsopgave

STUDENT, SOLDAAT EN SCHRIJVER 7 DAGBOEK 29 1 Heenreis 30 21 maart – 24 april 1949 2 Aankomst op Java 42 23 april – 13 mei 1949 3 Buitenpost, Kediri en Surabaya 56 13 mei – 21 november 1949 4 Bandung 125 25 november 1949 – mei 1950 BRIEVEN 153 5 Bandung 154 26 mei – 3 juli 1950 6 Terugreis 170 4 juli – circa 14 augustus 1950 OVERIGE BRIEVEN 185 Noten 198 Verantwoording 228 Afkortingen 231 Lijst van rangen in het leger 232 Tijdlijn 234 Kaart van Java 236-237 Woord van dank 238 Beknopte bibliografie 239 Personenregister 242

Details